Βία είναι η κυρίαρχη λέξη – αφετηρία. Παράγωγά της: ο εκβιασμός, η βιαιότητα, η βιαιοπραγία, ο βιασμός. Κάπως έτσι όμως δεν συμβαίνει και στην πραγματικότητα; Η βία, σαν νοοτροπία, σαν στάση ζωής, γεννά την βαναυσότητα, την χειροδικία, τον τρόμο, τον βιασμό – ψυχικό και σωματικό – και κάποτε κι αυτόν τον ίδιο τον θάνατο. Κι όλα αυτά για μια κοινωνία, την κοινωνία μας, που αφού προηγουμένως αποστερήθηκε των υψηλών αξιών και των αυστηρών αρχών, περιήλθε – για πολλούς οδηγήθηκε – σε μια τέτοια επικίνδυνη κατάσταση. Από τους βασικούς συντελεστές αυτής της πορείας, μια δεσπόζουσα και συνεχώς διευρυνόμενη εικονική πραγματικότητα που προωθεί, ασυλλόγιστα, πρότυπα βίας, αρχίζοντας μάλιστα από την τρυφερή παιδική ηλικία.
Η αρχή γίνεται από τα παιδικά ακόμη προγράμματα. Τα κινούμενα σχέδια, οι ταινίες, τα παιχνίδια τα ίδια (ψηφιακά πλέον σχεδόν όλα), βρίθουν τεράτων και αιμοσταγών πλασμάτων, ενώ η βία είναι πανταχού παρούσα, κύριο συστατικό των υποθέσεων, αλλά και βασικό δομικό στοιχείο των χαρακτήρων. Αναπόφευκτος εδώ ο εθισμός των ανυποψίαστων παιδιών, σε μια πραγματικότητα σκληρή μα και στρεβλωμένη. Εδώ η σκληρότητα και η αναλγησία των “ηρώων” είναι δεδομένη, ο σκοπός αγιάζει πάντοτε τα μέσα, οι θάνατοι είναι πολλοί και αβίαστοι. Ύστερα, στα ηλεκτρονικά παιχνίδια κυρίως, υπάρχουν διαθέσιμες πολλές ζωές για τον “ήρωα”. Ο θάνατος, λοιπόν, εκτός από εύκολος γίνεται και προσωρινός. Τα πράγματα διορθώνονται εύκολα, αρκεί η μετάβαση στην επόμενη ζωή. Κι αν ακόμη εξαντληθούν κι αυτές, υπάρχει πάντα η δυνατότητα αρχής ενός νέου παιχνιδιού.
Η βία, βέβαια, προσφέρεται αφειδώς και στους ενήλικες. Στις - μαζικής παραγωγής - πανομοιότυπες ταινίες, με πρωταγωνιστές τέρατα, δολοφόνους, βασανιστές, βιαστές, που πολλές φορές όχι μόνο δεν τιμωρούνται, αλλά ούτε καν (επί της ουσίας) αποδοκιμάζονται. Στα ηλεκτρονικά παιχνίδια, βέβαια, που συνεχίζουν να κινούνται στα ίδια μοτίβα, προσαρμοσμένα απλώς στην σχετική ηλικία. Τέλος στα δελτία ειδήσεων των τηλεοπτικών σταθμών, όπου επίσης κυριαρχούν και συνεχώς επαναλαμβάνονται, σχεδόν αποκλειστικά, η αγριότητα σ’ όλες της τις μορφές, ο τρόμος, η δυστυχία, ο θάνατος, χωρίς να προβάλλονται ισότιμα θετικές πλευρές της ζωής. Έτσι, λοιπόν, επέρχονται - υποσυνείδητα - κάποιος εθισμός και συνεπώς μια ανοχή σ’ αυτήν την νοσηρή κατάσταση.
Μετά από όλα αυτά, βέβαια, οι όποιες εκδηλώσεις βίας έχουν καταντήσει ρουτίνα, όταν δεν έχουν σχέση μ’ εμάς. Ακόμη κι αυτός ο ίδιος ο θάνατος έχει γίνει πια πιο “εύκολος”. Συνηθίσαμε να τον παρακολουθούμε, να ακούμε γι’ αυτόν, αρκεί να μην μας αφορά – για όσο δεν μας αφορά. Μόνο που στον πραγματικό κόσμο δεν υπάρχουν – σε αντίθεση με τον ψηφιακό – πολλές ζωές.
Προς το παρόν, πάντως, το μέλλον – αν δεν αλλάξουμε πορεία – προδιαγράφεται ζοφερό. Η πίστα της ανθρωπιάς και του πολιτισμού μας εξαντλείται, και δεν είναι μακριά η στιγμή που στην οθόνη θα εμφανιστεί το γνωστό “Game Over”, δηλαδή “Τέλος Παιχνιδιού”. Και τότε θα ανακαλύψουμε ότι μόνο παιχνίδι δεν ήταν.
(Κώστας Μπούζας: 2022)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου